چگونه آرامش داشته باشیم(تمرین بدست آوردن آرامش)

دیروز دوستی سوال کرد که چکار کنیم آرامش داشته باشیم در جواب این دوست عزیز دو نکته اساسی قابل بررسی است:

نکته1)آیا امکان دارد آرامش داشته باشیم؟

نکته2)چگونه آرامش داشته باشیم؟

الان، دنیای دیجیتال است و همه دنبال متن و کلیپ کوتاه هستند لذا سعی دارم در این مقاله بصورت مختصر و مفید مواردی را به استحضار برسانم و بسیار خوشحال خواهم شد که جوابگوی سوالات شما بزرگواران باشم.

آیا امکان دارد آرامش داشته باشیم؟

بله. آرامش یک پدیده ذهنی است، نه یک حالت ثابت یا ذاتی. درست مثل یک طیف از صفر تا صد، هر فرد جایگاه خودش را دارد و می‌تواند آن را ارتقا دهد.

برای رسیدن به آرامش، باید بدانیم در زندگی‌مان چه چیزهایی را می‌توانیم کنترل کنیم و چه چیزهایی را نه.

سه دایره مهم در زندگی

۱. دایره کنترل

کوچک‌ترین اما قدرتمندترین دایره. اینجا همه چیز به خود ما بستگی دارد: احساسات، افکار و عملکردها.

مثلاً وقتی کسی به ما بی‌احترامی می‌کند، انتخاب با ماست: رنجیده شویم، یا با همدلی فکر کنیم که در ذهن او چه می‌گذرد. با هر انتخاب آگاهانه، دایره کنترل‌مان گسترده‌تر می‌شود.

۲. دایره نفوذ

در برابر رفتار عزیزان و اطرافیان، نفوذ نسبی داریم—اما نه با نصیحت زبانی، بلکه با توصیه رفتاری و الگو بودن. توضیحات عمیق‌تر این بخش را در یادداشت جداگانه خواهیم آورد.

۳. دایره نگرانی‌ها

بزرگ‌ترین دایره اما بی‌ثمرترینِ آن‌ها. شامل اتفاقاتی‌ست که هیچ کنترلی بر آن نداریم؛ از گرانی دلار گرفته تا تغییر مدیران یا بحران‌های جهانی. متأسفانه معمولاً بیشترین انرژی‌مان را هم همینجا خرج می‌کنیم!

هنر پرسیدن سؤال درست

وقتی نگرانی پیش آمد، فقط کافی‌ست جهت پرسش‌مان را عوض کنیم:

• ❌ چرا این اتفاق افتاد؟

  (تمرکز بیرونی – بی‌اثر و فرساینده)

• ✅ حالا با این اتفاق چه کار می‌توانم بکنم؟

  (تمرکز درونی – مؤثر و آرام‌بخش)

کتاب «سؤالت را تغییر بده تا زندگی‌ات تغییر کند» دقیقا به همین مهارت می‌پردازد.

ذهن، عادت و آرامش

مغز ما برای حفظ بقا طراحی شده است؛ ترجیح می‌دهد کم‌مصرف بماند و کارها را عادت‌گونه انجام دهد.

از طرفی، یک گرایش طبیعی به «منفی‌نگری» دارد—به همین دلیل نیاز داریم خودآگاهی‌مان را تقویت کنیم و ذهن را دوباره تربیت نماییم.

مسیرهای رسیدن به آرامش

۱. تأمل در قرآن

در قرآن، خداوند درباره‌ی اولیائش می‌فرماید:

«لَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ»

یعنی نه از آینده می‌ترسند (خوف) و نه از گذشته غصه می‌خورند (حزن).

دنیا دو نوع کار دارد:

• آنچه در دایره کنترل ماست → انجامش دهیم بدون ترس.
• آنچه خارج از کنترل است → انجام وظیفه انسانی و سپردن باقی به خدا.

نگرانی در اصل یعنی ناامیدی از رحمت خداوند.

به قول حضرت موسی(ع): «پروردگارا من به هر خیری که از جانب تو برسد نیازمندم.»

گاهی باید (به قول اصفهانی‌ها) ریش و قیچی را بسپاریم دست خدا.

۲. مدیتیشن

مدیتیشن یعنی تمرین حضور؛ یعنی سکوت در میان همهمه‌ی افکار.

روزانه حتی پنج دقیقه تمرکز بر تنفس، می‌تواند مغز را آرام و شفاف‌تر کند.

۳. تمرین افزایش تمرکز و اراده

در کلاس‌ها معمولاً این تمرین ساده را پیشنهاد می‌دهم:

روزانه پنج دانه پسته، کشمش یا هر خوراکی کوچک را در دهان بگذارید، اما ۱۰ دقیقه آن را نخورید!

با تداوم این تمرین در یک ماه، اراده و خودکنترلی به‌شکل محسوسی رشد می‌کند و ذهن از روزمرگی بیرون می‌آید.

جمع‌بندی

آرامش، یک مقصد بیرونی نیست؛ مهارتی ذهنی است که با تمرکز بر دایره کنترل، خودآگاهی، و اعتماد به خدا در ما رشد می‌کند.

هر چه کمتر درگیر نگرانی شویم و بیشتر در دایره عمل بمانیم، آرام‌تر خواهیم بود.

پیشنهاد ویژه سایت مهارت ارتباط:

اگر به این موضوع علاقه‌مند هستید، مقاله «ادراک انسان» را هم بخوانید تا بفهمیم چرا ذهن ما گاهی از واقعیت، برداشت‌های نادرست دارد.