با داستانی زیبا به نکته آموزشی انتهای مقاله در مورد نیکی کردن می پردازم

ﺭﻭﺯﯼ ﻣﺮﺩی ﺍﺯ ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﯽ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻋﺒﻮﺭ ﺑﻮﺩ٬
ﮐﻪ ﺩﯾﺪ ﻣﺎﺭﯼ ﺩﺭﻭﻥ ﺁﺗﺸﯽ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺳﻮﺧﺘﻦ ﺍﺳﺖ٬
ﭼﻮﺏ ﺩﺳﺘﯿﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺭﻭﻥ ﺁﺗﺶ ﺑﺮﺩ ﻭ ﻣﺎﺭ ﺭﺍ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﺍﺩ٬
ﻣﺎﺭ ﮐﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﺍﺯ ﭼﻮﺏ ﺩﺳﺘﯽ ﺑﺎﻻ میرﻓﺖ،
ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ حالتی ﺩﻓﺎﻋﯽ درآورد ﮐﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﯿﺶ ﺑﺰﻧﺪ
ﻣﺮﺩ ﺍﺯ ﺍﻭ ﭘﺮﺳﯿﺪ ﭼﻪ میکنی؟
ﻣﻦ ﺍﺯ ﺁﺗﺶ ﻧﺠﺎﺗﺖ ﺩﺍﺩﻡ٬
ﻣﺎﺭ ﮔﻔﺖ:
ﻣﮕﺮ نمیدانی که ﺳﺰﺍﯼ ﻧﯿﮑﯽ ﺑﺪﯼ ﺍﺳﺖ؟
ﻣﺮﺩ پاسخ داد:
ﺍﯾﻦ ﭼﻪ ﺣﺮفیست ﮐﻪ ﻣﯿﺰﻧﯽ؟
ﺳﺰﺍﯼ ﻧﯿﮑﯽ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻧﯿﮑﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺎﺳﺦ ﺩﺍﺩ٬
ﺑﺤﺚ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ٬ﻭ ﻣﺎﺭ ﻧﭙﺬﯾﺮﻓﺖ٬
ﺁﺧﺮ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺷﺪند ﺍﺯ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ضمن قضاوت خواستار کمک بشوند٬
پس ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍفتادند

ﺑﻪ ﭼﺸﻤﻪ ای ﺭﺳﯿﺪند
ﭼﺸﻤﻪ ﮔﻔﺖ:
ﺣﺮﻑ ﻣﺎﺭ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺭﻡ٬ ﺳﺰﺍﯼ ﻧﯿﮑﯽ ﺑﺪﯼ ﺍﺳﺖ!
ﻣﺮﺩ ﮔﻔﺖ:ﭼﮕﻮﻧﻪ؟
ﭼﺸﻤﻪ ﮔﻔﺖ:بنشین ﻭ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﮐﻦ٬
ﺩﯾﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺭﻫﮕﺬﺭﯼ ﺧﺴﺘﻪ ﺁﻣﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﺏ ﭼﺸﻤﻪ ﺯﻻﻝ ﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﺻﻮﺭﺗﺶ ﺭﺍ ﺷﺴﺖ٬
ﻭ ﺑﻌﺪ مقداری آشغال ﺩﺭ ﺁﺏ ﭼﺸﻤﻪ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ ﻭ ﺭﻓﺖ
ﭼﺸﻤﻪ ﮔﻔﺖ:ﺩﯾﺪﯼ؟
ﺁﺏ ﺭﺍ ﺧﻮﺭﺩ ﺗﺸﻨﮕﯿﺶ ﺭﺍ ﺑﺮﻃﺮﻑ ﮐﺮﺩ
ﺻﻮﺭﺗﺶ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺷست
آشغال انداختنش چه بود؟
ﻣﺮﺩ ﮔﻔﺖ:ﺑﺮﻭﯾﻢ ﺳﺮﺍﻍ ﮐﺴﯽ ﺩﯾﮕﺮ

ﺭﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺩﺭﺧﺘﯽ ﺭﺳﯿﺪﻧﺪ!
ﺟﺮﯾﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﺭﺧﺖ تعریف کردند ﻭ ﺍﻭ ﻧﯿﺰ ﺣﺮﻑ ﻣﺎﺭ ﺭﺍ ﺗﺎیید ﮐﺮﺩ
ﻣﺮﺩ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﭘﺮﺳﯿﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ؟
ﻭ ﺩﺭﺧﺖ ﮔﻔﺖ بنشین ﻭ ﺑﺒﯿﻦ٬
ﺩﯾﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻮﭘﺎﻧﯽ ﺧﺴﺘﻪ ﺁﻣﺪ
ﻭ ﺯﯾﺮ ﺳﺎﯾﻪ ی ﺩﺭﺧﺖ ﻧﺸﺴﺖ ﺗﺎ ﺧﺴﺘﮕﯿﺶ ﺑﻪ ﺩﺭ ﺷﺪ٬
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﯿﻮﻩ ﺁﻥ ﺩﺭﺧﺖ ﭼﯿﺪ ﻭ ﺧﻮﺭﺩ٬
ﺩﺭ ﺁﺧﺮ ﮐﻪ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺑﺮﻭﺩ ﺷﺎﺧﻪ ﺍﯼ ﺍﺯ ﺩﺭﺧﺖ را ﺷﮑﺴﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺩ
ﺩﺭﺧﺖ ﮔﻔﺖ:ﺍﯼ ﻣﺮﺩ!ﺩﯾﺪﯼ؟
ﺧﺴﺘﮕﯿﺶ ﺭﺍ ﺯﯾﺮ ﺳﺎﯾﻪ ی ﻣﻦ رفع کرد٬
ﺍﺯ ﻣﯿﻮﻩ ﻣﻦ ﺧﻮﺭﺩ ﺗﺎ ﻗﻮﺗﯽ ﺑﮕﯿﺮﺩ
ﺁﺧﺮ ﭼﺮﺍ ﺷﺎﺧﻪ ﺍﻡ ﺭﺍ ﺷﮑﺴﺖ؟
ﭘﺲ ﺩﯾﺪﯼ ﮐﻪ ﺳﺰﺍﯼ ﻧﯿﮑﯽ ﻧﯿﮑﯽ ﻧﯿﺴﺖ

ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﻣﺮﺩ ﻭ ﻣﺎﺭ به رﺍﻩ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﯾﻨﮑﻪ به روباهی ﺭﺳﯿﺪﻧﺪ٬
ﺟﺮﯾﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺭﻭﺑﺎﻩ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮﺩﻧﺪ
ﺭﻭﺑﺎﻩ ﺍﺯ آن ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﮑﺎﺭ ﺑﻮﺩ ﮔﻔﺖ:ﻣﻦ ﺍﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮﺍﻧﻢ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﮐﻨﻢ
ﺑﺎﯾﺪ ﺁﺗﺸﯽ ﺩﺭﺳﺖ ﮐﻨﯿﻢ ﻣﺎﺭ ﺑﻪ ﺩﺭﻭﻥ ﺁﻥ ﺑﺮﻭﺩ٬
ای ﻣﺮﺩ،
ﺗﻮ نیز باید ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﯿﺮﻭﻥ ﺑﮑﺸﯽ٬
تا من قضاوت ﮐﻨﻢ!
ﻃﺮﻓﯿﻦ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﺭﺍ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨﺪ٬
ﺁﺗﺸﯽ ﻣﻬﯿﺎ ﮐﺮﺩﻧﺪ
ﻭ ﻣﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺭﻭﻥ ﺁﻥ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻨﺪ٬
ﻫﻤﯿﻦ ﮐﻪ ﻣﺮﺩ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﭼﻮﺏ ﺩﺳﺘﯿﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺭﻭﻥ ﺁﺗﺶ ﺑﺒﺮﺩ ﺭﻭﺑﺎﻩ ﮔﻔﺖ:ﭼﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﯽ؟
ﺑﺮﺍﯾﺖ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺸﺪ ﮐﻪ ﺳﺰﺍﯼ ﻧﯿﮑﯽ ﺑﺪﯼ ﺍﺳﺖ؟
ﻣﺎﺭ ﺭﺍ ﺭﻫﺎ ﮐﻦ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺁﺗﺶ ﺟﻬﻞ ﺧﻮﺩ ﺑﺴﻮﺯﺩ ﻭ ﻣﺮﺩ ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ ﻭ ﺍز ﺭﻭﺑﺎﻩ ﺗﺸﮑﺮ ﮐﺮﺩ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﮐﻤﮏ ﻧﻤﻮﺩﻩ
ﺭﻭﺑﺎﻩ ﺍﺯ ﻣﺮﺩ ﺧﺪﺍﺣﺎﻓﻈﯽ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺭﻓﺖ!

ﻣﺮﺩ ﮐﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﮐﻨﺎﺭ ﺁﺗﺶ ﺍﯾﺴﺘﺎﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺳﻮﺧﺘﻦ ﻣﺎﺭ ﺭﺍ ﻧﻈﺎﺭﻩ میکرد،
یک ﺷﮑﺎﺭﭼﯽ آﻣﺪ ﻭ ﮔﻔﺖ:ﺍﯼ ﻣﺮﺩ،ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺣﻮﺍﻟﯽ ﺷﮑﺎﺭﯼ ندیدی؟
ﺧﺮﮔﻮﺷﯽ،ﺭﻭﺑﺎﻫﯽ،ﭼﯿﺰﯼ؟
ﻣﺮﺩ ﮔﻔﺖ:ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ ﭘﯿﺶ ﺭﻭﺑﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺳﻮ ﺭﻓﺖ٬
ﺷﮑﺎﺭﭼﯽ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﭼﻨﺪﯼ ﺑﺎ ﺟﺴﻢ ﻧﯿﻤﻪ ﺟﺎﻥ ﺭﻭﺑﺎﻩ ﺁﻣﺪ
ﺭﻭﺑﺎﻩ ﮐﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻧﻔﺲ میکشید ﺑﻪ ﻣﺮﺩ ﮔﻔﺖ:ﺩﯾﺪﯼ ﮐﻪ ﺳﺰﺍﯼ ﻧﯿﮑﯽ ﺑﺪﯼ اﺳﺖ؟
ﺍﮔﺮ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻣﺎﺭ ﻧﺠﺎﺕ نمیدادم ﺧﻮﺩﻡ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺭﻭﺯ ﻧﻤﯽ ﺍﻓﺘادم!!

با گشت و گذاری در ادبیات  از این نمونه داستان ها می توان یافت

سوال اساسی اینجاست:

آیا باید نیکی کرد؟و هدف از نیکی چیست؟

ذات هر انسانی بر نیکی کردن سرشته شده است و از خوبی به دیگران احساس فوق العاده خوبی دارد.

با مثالی عملی سخن فوق را  اثبات خواهم کرد

• وقتی سوار خودرو خود می شوید قبل از حرکت، درب بیرونی باک بنزین را باز بگذارید و مسیری را سپری نمائید .
• در روز چراغ خودرو خود را روشن بگذارید و حرکت کنید

مسلما  هنگام تردد افراد زیادی به شما تذکر خواهند داد که درب باک  بنزین شما باز  یا چراغ خودرو روشن است.

و با این کار نیاز کمک کردن به دیگران (که در وجود هر فردی مستتر است) را تامین می کنند.

و چون این نیکی هزینه و دردسری  ندارد همه افراد آنرا انجام می دهند.

و اما

• اگر در خیابان بنزین ماشین شما تمام شد
• یا لاستیک پنچر شد
• یا  ….

و نیازمند کمک باشی .چطور؟؟

تعداد افرادی که برای کمک اعلام آمادگی می کنند خیلی کم می شوند. چرا؟

اگر واقعا مردم نیازمند نیکی کردن به دیگران هستند چرا تعدادشان در این حالت کم می شود؟؟.

علت این است که این خوبی و نیکی کردن هزینه دارد

ما با نیکی به دیگران در حقیقت به خودمان نیکی می کنیم پس نباید توقعی از دیگران داشت.

پس اگر احساس می کنی با نیکی به دیگران توقع پیدا می کنی در حقیقت تو نیکی نمی کنی بلکه در ذهن خود قراردادی نوشته ای که پیش پرداخت آن قرارداد، خوبی

و نیکی توست و بدون اطلاع  طرف مقابل قرارداد، توقع داری او هم سهم خود را  انجام دهد و این فوق العاده خطر ناک است.

البته از این اصل نیز نباید غافل شویم که وقتی به کسی خوبی و نیکی کنیم آن فرد بصورت ناخودآگاه خود را ملزم به جبران می بیند ولیکن کسی نباید متوقع جبران باشد چون اگر متوقع باشد مسلما او برای نیاز خود کاری نکرده است بلکه قرادادی فرضی که اشاره شد نوشته وفوق العاده خطرناک بوده ومنجر به کدورت روابط خواهد شد.

عملا  افراد ۳ دسته هستند:

• دنبال انجام نیکی های بی دردسر و زحمت هستند
• از نیکی به دیگران لذت می برند (چه با دردسر و چه بدون دردسر)
• به دیگران همه نوع نیکی می کنند و فوق العاده نیز توقع جبران دارند و اینها همان افرادی هستند که قرارداد فرضی نوشته اند و…

گروه اول و دوم از زندگی لذت می برند و مسلما چون توقع جواب نیکی را ندارند وقتی بازخورد خوبی از فرد مقابل ببرند لذت می برند اما گروه سوم  همیشه در حال محاسبه رفتار خود و جواب نیکی اخذ شده هستند و هیچگاه شادی و آرامش ندارند.

افراد میلیاردر جهانی سرانچام بنیاد های خیریه بزرگی تاسیس و از کمک بهدیگران لذت می برند به عنوان مثال بیل گیتس میلیاردر و صاحب ماکروسافت،  یک  بنیاد خیریه ای بنام خودش تاسیس نموده است.

در خاتمه توصیه می کنم مقاله ساخت  عادات و فیلم آنرا رویت نمائید.

۲ نوع روش برخورد  با اشتباه کودکان را شاهد هستیم و متاسفانه روش دوم بیشتر اتفاق می افتد که در زیر ذکر می شود.

الف)بچه که بودم وقتی کار اشتباه می‌کردم مادرم می‌گفت “اشکال نداره حالا چیکار کنیم تا درست بشه”

امروز وقتی اتفاق بدی می‌افته اولین فکری که به ذهنم میاد اینه که “خوب چیکار کنم؟” و با حداقل اضطراب مسئله را حل می‌کنم

ب)بچه که بودم وقتی کار اشتباه می‌کردم مادرم می‌گفت “خاک بر سرت، یه کار درست نمیتونی انجام بدی”.

امروز موقع مواجه شدن با اتفاقات بد مضطرب میشم و میگم “خاک بر سر من که نمی‌تونم یه کار درست انجام بدم، چرا من اینقدر بدبختم؟”

حرفای امروز و احساسی که به فرزندمان می‌دهیم تبدیل به صدای درونی فرزندمان خواهد شد.

مراقب باشیم چه پیامی برای همه عمر به فرزندمان میدهیم.

کودکان نعمتهای الهی هستند که در دسترس ما قرار گرفته اند وما می توانیم با آموزش صحیح به آنها آینده شان را تضمین نمائیم.

با داستانی زیبا از یکی از بزرگان که الان نام اورا فراموش کرده ام به مقاله خاتمه می دهم

“در دوران طفولیت هر گاه مرتکب خلافی می شدیم مادرم نمی گذاشت در خانه کار کنیم . خدا مادرم را رحمتش کند یکی از راه های درست تربیت او این بود که هر گاه خلافی مشاهده می کرد دیگر به ما کار نمی داد یعنی ظرف شستن و دوخت ودوز و مانند آنها را از ما سلب می کرد و از این طریق کار را پیش ما ارزشمند می ساخت اما امروز بسیاری از ما دقیقا برعکس کار می کنیم یعنی وقتی بچه خلافی کرد او را مجبور به کار می کنند و اگر اذیت کرد کار فرزند را دو برابر می کنیم در نتیجه چنین کودکی کار را تنبیه تلقی می کند در حالی که ما بی کاری را بعنوان تنبیه تلقی می کردیم.”

کودک ما آن نیست که ما می خواهیم آن است که ما هستیم مواظب باشیم

همانطور که می دانیم انسان موجودی اجتماعی است و باید در اجتماع زندگی نماید . انسان باید در رفتار کند و از رفتار دیگران بازخورد بگیرد یکی از مهم ترین دغدغه های هر انسانی داشتن ارتباط بدون خشونت و اثربخش است به نوعی که نه کسی را برنجاند و از دست هیچ کس نیز نرنجد .آقای مارشال روزنبرگ در کتاب ارتباط  بدون خشونت خود فرمولی را بیان می کند که معجزه گر در روابط انسانهاست و با انجام درست واصولی آن روابط اجتماعی (که وجود آن برای جوامع لازم است) عالی خواهد شد
وحتی اگر یکی از طرفین رعایت کند مسلما رابطه ها عالی می شود.

فرمول ۴ مرحله دارد:

۱مشاهده:
۲٫احساس:
۳٫نیاز:
۴٫تقاضا:

برای  اجرا فرمول فوق باید مراحل فوق به ترتیب انجام شود .و مشکل روابط ما زمانی شروع می شود که به جز زبان از اعضای دیگر بدن(مثل دست برای دعوا یا قهر کردن) استفاده کنیم.

مرحله اول مشاهده است:همانطور که در کتاب (تفاوت بهانه است بهتر زندگی کنیم ) ذکر نمودم پیش نیاز رفتار انسانها فکر و سپس احساس است و متعاقب احساس عمل یا رفتاری صورت خواهد گرفت . و طرف دیگر روابط فقط مرحل آخر رفتار را مشاهده می کند .به عنوان مثال من رفتار نامناسبی با شما نداشته باشم شما فقط رفتار مرا شاهد هستید ولیکن نمی دانید علت رفتار من چیست و این فرمول ریشه یابی علت را بر عهده دارد . ازطرفی بعضی مواقع رفتار بدی صورت نگرفته است ولیکن مخاطب و شخص دیگر رابطه برداشت بدی داشته است و  این به قضاوت ها برمی گردد.

با ۲ مثال کاربردی توضیحاتی ذکر می نمایم:

مثال ۱.رئیس اداره ای شاهد تاخیر هر روزه کارمند خود است واز این امر خیلی ناراحت است :اگر بخواهیم با فرمول فوق بیان کنیم به این صورت است:

۱٫۱رئیس کارمند خود را خواسته و بگوید “در این مدت …..روز تاخیر داشته ای” .

در محل ….تعداد روزها را قرار می دهد .از بکار بردن قیودی مثل  هر روز ،همیشه و هیچگاه  باید خودداری گردد  چون این قیود  مشاهده را به قضاوت تبدیل می کند.

۱٫۲سپس احساس خود را بیان کند”من احساس ….دارم”

متاسفانه عرف جامعه اجازه بروز احساسات را به ما نداده است و این خطا است .یادم می اید بچه که بودیم وقتی گریه می کردیم بزرگترها می گفتد :”پاشو ! زشته! مرد که گریه نمی کند” که اینکار اصلا درست نیست ما باید بتوانیم احساسات خود را به دیگران نشان بدهیم .

افکار ما احساسات ما را می سازد واحساسات ما سازنده رفتار ماست .فرد مقابل ما فقط رفتار ما را شاهد است و از فکر واحساسات ما خبری ندارد و باید از احساس خود او را حتما مطلع نماییم.

۱٫۳ .سپس نیاز خود را بیان کند”من دوست دارم نظم در اداره حاکم باشد”

۱٫۴٫سپس تقاضای خود را بیان می کند:”می خواهم دیگر تاخیر نداشته باشی”

مثال ۲٫رئیس اداره ای داد می زند و کارمندان ناراحت می شوند:

کارمند وقت ملاقات گرفته و بصورت خصوصی و محترمانه به رئیس بگوید

۲٫۱ مشاهده خود را بیان کند:”دراین ….روز شما صدایتان را بلند می کنید”

همانطور که در مثال فوق ذکر شد کلماتی که نشانگر قضاوت است باید خودداری شود

۲٫۲  احساس خود را بیان کند “من حس …دارم”

توضیحات در مثال فوق داده شد

۲٫۳ بیان نیاز خود”من نیازمند آرامش هستم تا بتوانم با کیفیت بهتری کار کنم”

۲٫۴ بیان تقاضا “من دوست دارم کارها را با صدایی آرامتر بیان نمایید”

مسلما اگر یکی از طرفین نیز رعایت کند رابطه ها بهبود و عالی می شود البته در شروع مقداری مصنوعی وسخت به نظر می رسد ولیکن با انجام  آن به تدریج مسیر عصبی آن ساخته و طرف مقابل نیز یاد می گیرد .